شروط ضمن عقد چیست؟ - موسسه حقوقی وکیل خانواده
ازدواج

شروط ضمن عقد چیست؟

شروط دوازده گانه

شروط ضمن عقد نکاح 12 شرط دارد که به آن‌ها شروط دوازده‌گانۀ طلاق می‌گویند. طلاق برای زن فقط در صورتی میسر می‌شود که مرد به او حق طلاق بدهد و اگر زن قصد طلاق داشته باشد و وکالت طلاق نداشته باشد باید بتواند یکی از شروط دوازده‌گانۀ ضمن عقد را به اثبات برساند.

یعنی اگر زوجین در حین عقد این شروط را امضاء کنند و یکی از این شروط در طی زندگی زناشویی آن‌ها محقق شود، زن با طی کردن روند دادرسی می‌تواند وکیل طلاق مرد شود. البته حق طلاق شامل این شروط ضمن عقد نمی‌شود.

در این مقاله وکیل خانواده رایجترین شروط ضمن عقد را با استناد بهماده1119قانون مدنی عنوان مینماید.حق شماست که قبل از عقد از حقوق خود مطلع بوده و بدانید چه شروطی به صورت عمومی برای همه زوجهادر عقدنامهدرج شده و چه شروطی را به عنوان شروط پیشنهادی میتوانید بیفزایید و همچنین ازنحوه ثبت شروط آگاهی کامل داشته باشید. پیشنهاد میگردد برای آشنایی با حقوق خود و اخذ تصمیم درست حتما با مشاور حقوقی وکیل خانواده مشورت کنید.

اول: پرداخت نکردن نفقه یا ادا نکردن حقوق واجب زن

اولین شروط ضمن عقد : «استنکاف شوهر از دادن نفقه زن به مدت ۶ ماه به هر عنوان و عدم امکان الزام او به تائید نفقه.» با توجه به این شرط اگر زن بتواند اثبات کند که مرد به مدت 6 ماه به او نفقه‌ای نپرداخته بر اساس آن می‌تواند تقاضای طلاق دهد.

  • گفتنی است که در مادۀ 1129 قانون مدنی دربارۀ مدت زمان 6 ماه حرفی به میان نیامده است و بر این اساس حتی اگر نپرداختن نفقه کمتر از این زمان باشد و امکان اجبار مرد بر پرداخت نفقه هم وجود نداشته باشد زن می‌تواند درخواست طلاق کند.

دوم: سوء رفتار و یا سوء معاشرت زوج

در شرط دوم شروط ضمن عقد این‌طور آمده است: «سوء رفتار یا سوء معاشرت زوج به حدی که ادامه زندگی را برای زوجه غیر قابل تحمل نماید.» در این شرط وضعیت غیرقابل تحمل بسیار سخت‌گیرانه سنجیده می‌شود. اگر زن نتواند یکی از شروط دوازده‌گانه را برای طلاق اثبات کند می‌تواند به اثبات عُسر و حَرَج بپردازد.

  • در عسر و حرج هم کافی است که زن اثبات کند که در سختی و تنگناست و سخت‌گیری دربارۀ این شرط کمتر از شرط دوم ضمن عقد است. بنابراین عملاً شرط دوم کارایی خود را از دست داده است.

سوم: ابتلاء زوج به امراض صعب العلاج

در شرط سوم شروط ضمن عقد بر این اساس است: «ابتلاء زوج به امراض صعب العلاج به نحوی که دوام زناشویی برای زوجه مخاطره آمیز باشد.». از طرفی در تبصرۀ بند 5 مادۀ 1130قانون مدنی آمده است که اگر مرد به بیماری‌های صعب‌العلاج روانی یا ساری یا هر عارضۀ صعب‌العلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل کند مبتلا شود زن می‌تواند تقاضای طلاق کند.

  • این تبصره از مادۀ مربوط به عسر و حرج است چون این تبصره در مقایسه با شرط سوم ضمن عقد طیف بیشتری از بیماری‌ها را دربرمی‌گیرد کارایی شرط سوم عملاً زیرسؤال می‌رود.

چهارم: جنون زوج

جنون یکی از مواردی است که اگر مرد به آن مبتلا باشد یا پس از عقد دچارش شود به زن این حق را می‌دهد که تقاضای فسخ نکاح کند. اگر با وجود جنون زوج به دلایلی امکان فسخ نکاح وجود نداشته باشد در بند 4 شروط درج شده در دفترچۀ نکاح به زن این امکان را می‌دهد که طلاق بگیرد.

  • یکی از مواقعی که در آن مرد جنون دارد اما زن حق فسخ نکاح ندارد وقتی است که زن به فوریت از حق فسخ نکاح خود استفاده نکرده و فسخ مزبور ساقط شده است.

پنجم: اشتغال زوج به شغل منافی مصالح زن

در شرط پنجم شروط ضمن عقد آمده است: «عدم رعایت دستور دادگاه در مورد منع اشتغال زوج به شغلی که طبق نظر دادگاه صالح منافی با مصالح خانوادگی و حیثیت زوجه باشد.» در مادۀ 1117 قانون مدنی آمده است که شوهر می‌تواند زن خود را از حرفه یا صنعتی که منافی مصالح خانوادگی یا حیثیات خود یا زن باشد منع کند.

  • در شرط پنجم ضمن عقد هم همین مسئله برای مرد صدق می‌کند. برای این که زن بتواند از این شرط برای درخواست طلاق استفاده کند باید ابتدا علیه مرد طرح دعوی کند و تقاضای منع زوج از اشتغال به آن شغل را مطرح کند. در این حالت اگر دادگاه مرد را از این شغل منع کند اما مرد نپذیرد زن می‌تواند درخواست طلاق کند. البته باید دادگاه با توجه به اینکه مرد خرج زندگی را برعهده دارد امکان اشتغال او به شغل‌های دیگر را در نظر بگید و بعد او را از این شغل منع کند.

ششم: محکومیت زوج به حکم قطعی

یکی دیگر از شروط ضمن عقد شرط ششم به این شرح است: «محکومیت شوهر به حکم قطعی به مجازات پنج سال حبس یا بیشتر یا به جزای نقدی که بر اثر عجز از پرداخت منجر به پنج سال بازداشت شود یا به حبس و جزای نقدی که مجموعاً منتهی به پنج سال یا بیشتر بازداشت شود و حکم مجازات در حال اجرا باشد.».

  • در بند 3 تبصرۀ مادۀ 1130 قانون مدنی آمده است که اگر مرد حداقل به پنج سال حبس محکوم شود زن می‌تواند به استناد عسر و حرج درخواست طلاق کند. در شرط ششم این نوع درخواست طلاق روشن‌تر بیان شده و اگر قرار باشد زن به این علت از زوج خود طلاق بگیرد می‌تواند از بند شش استفاده کند.

هفتم: ابتلاء زوج به هرگونه اعتیاد مضر

شرط هفتم به این صورت است: «ابتلاء زوج به هر گونه اعتیاد مضری که به تشخیص دادگاه به اساس زندگی خانوادگی خلل آورد و ادامه زندگی برای زوجه دشوار باشد.» این مورد هم در یکی از بندهای عسر و حرج آمده است و بنا براین است که زندگی زوجین به علت اعتیاد زوج به مواد مخدر یا مشروبات الکلی از روال خود خارج شده باشد و ادامۀ زندگی با این وضع برای زوجه امکان‌پذیر نباشد.

هشتم: ترک زندگی بدون عذر موجه

در شرط هشتم این‌طور آمده است: «زوج زندگی خانوادگی را بدون عذر موجه ترک کند. تشخیص ترک زندگی خانوادگی و تشخیص عذر موجه با دادگاه است. یا اینکه زوج شش ماه متوالی بدون عذر موجه از نظر دادگاه غیبت کند.».

  • بنابراین اگر دادگاه تشخیص دهد که زوج برای ترک خانواده دلیل موجهی نداشته است می‌تواند تقاضای زن با استناد به این شرط را بپذیرد. البته اگر زوج این شرط را در عقدنامه امضا نکرده باشد، امکان استناد به این موضوع وفق ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی نیز می‌توان تقاضای صدور حکم طلاق نمود.

نهم: محکومیت قطعی زوج در اثر ارتکاب به جرم

از جمله مواردی که زن می تواند از دادگاه تقاضای طلاق کند در شرط نهم شروط ضمن عقد آمده و به این صورت مطرح شده است: «محکومیت قطعی زوج در اثر ارتکاب به جرم و اجرای هرگونه مجازات اعم از حد و تعزیر در اثر ارتکاب به جرمی که مغایر با حیثیت خانوادگی و شئون زن باشد.

  • تشخیص اینکه مجازات مغایر با حیثیت و شئون خانوادگی است با توجه به وضع و موقعیت زن و عرف و موازین دیگر با دادگاه است.»

دهم: عقیم بودن زوج

در شرط دهم آمده است: «در صورتی‌که پس از گذشت پنج سال زوجه از شوهر خود به جهت عقیم بودن و یا عوارض جسمی دیگر زوج صاحب فرزند نشود.» در این حالت زن می‌تواند به دادگاه درخواست طلاق دهد.

یازدهم: مفقودالأثر شدن زوج

شرط یازدهم شروط ضمن عقد این است که: «در صورتی‌ که زوج مفقودالأثر شود و ظرف شش ماه پس از مراجعۀ زوجه به دادگاه پیدا نشود.» در این شرط غایب بودن مرد است که با اثبات آن و پیدا نشدنش شش ماه پس از درخواست طلاق همسر، می‌تواند باعث رأی دادگاه برای طلاق زن شود.

دوازدهم: ازدواج مجدد بدون رضایت زوجه

در آخرین شرط شروط ضمن عقد  یعنی شرط دوازدهم آمده است: «زوج همسر دیگری بدون رضایت زوجه اختیار کند یا به تشخیص دادگاه نسبت به همسران خود اجرای عدالت ننماید.» زوجه می‌تواند در صورت ازدواج مجدد شوهر اعم از عقد دائم یا موقت ولو برای یک ساعت یا عدم اجرای عدالت میان همسران طبق این شرط درخواست طلاق کند.

شروط پیشنهادی وکیل خانواده

شروط پیشنهادی وکیل خانواده به شرحزیر است:

اشتغال
تحصیل
تعیین مسکن
تقسیم اموال
وکالت در طلاق
خروج از کشور
حضانت فرزندان
اجازه عمل جراحی
پیشگیری از بارداری یا تعیین تعداد فرزندان
محدود کردن حق تمکین
این شروط در سندهای ازدواج قید نشده اند ولی مورد پذیرش مراجع قضایی و اجرایی هستند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا