نفقه زن و فرزندان و تفاوت بین آن - موسسه حقوقی وکیل خانواده
نفقه

نفقه زن و فرزندان و تفاوت بین آن

مردان در خانواده وظایفی برعهده دارند. یکی از وظایف آنان را، می توان عبارت از تأمین نفقه زن و فرزندان دانست. اما تفاوت هایی هم بین نفقه زن و فرزندان وجود دارد؛ که گروه تخصصی وکیل خانواده قصد دارد با هدف حمایت از حقوق این دو قشر آسیب پذیر در جامعه، با بررسی تفاوت های بین نفقه آنان بپردازد. به این امید که از این طریق، شما مخاطبین عزیز نیز، با شرایط و جزئیات مربوط به نفقه زوجه و اولاد به خوبی آشنا شوید. و در اختلافات احتمالی میان اعضای خانواده، بتوانید راه حل های مناسبی برای رویارویی با این مشکلات پیدا کنید. پس بررسی تفاوت های بین نفقه زن و فرزندان، از اهمیت زیادی برخوردار است!

نفقه چیست؟

به هزینه ها و مخارج ضروری برای تأمین نیازهای ضروری زندگی، نفقه گویند.

مطالب مرتبط

بیشتر بخوانید: نفقه را چگونه میتوان گرفت؟

وضعیت اشتغال مستحق نفقه

حتی اگر زن شاغل باشد؛ و ماهانه درآمد خوبی را به دست آورد؛ باز هم نمی توان شوهر را از پرداخت نفقه او معاف دانست. اما پدر تکلیفی نسبت به پرداخت نفقه فرزندانی که بزرگ شده؛ و از توانایی کار کردن و کسب درآمد برخوردار هستند؛ ندارد.

وضعیت مالی مستحق نفقه

ممکن است به زنی، میلیاردها تومان ارث رسیده باشد. این موضوع هیچ ربطی به شوهر نداشته؛ و وضعیت مالی عالی و ثروت زوجه را، نمی توان دلیلی برای معافیت شوهرش از پرداخت نفقه او دانست. اما دررابطه با فرزندان، اگر پولدار باشند، دیگر نیازی نیست که پدر پس از بلوغ آنان، همچنان نفقه شان را پرداخت کند.

شئونات مستحق نفقه

یکی از تفاوت های بین نفقه زن و فرزندان مربوط است به شئونات خانوادگی و اجتماعی آنان. در تعیین نفقه زن، شئونات و جایگاه خانوادگی و اجتماعی او مهم است. نمی توان خانمی را که سالها در پنت هوس یک برج، واقع در بهترین نقطه تهران سکونت داشته؛ وادار به زندگی در آپارتمانی کوچک  در حومه شهر نمود. اما دررابطه با فرزندان، این وضعیت مالی و توانایی پدر است که میزان نفقه آنان را مشخص می کند نه شئونات و جایگاه اجتماعی فرزند. اگر پدری دارای درآمد مالی پایین باشد فرزندش که در سطح شهر و استان، از دانش آموزان نخبه و برتر به شمار می آید؛ نمی تواند از پدر خود انتظار داشته باشد که جهت رشد و ترقی خود، کتاب ها و نرم افزارهای علمی و آموزشی گران قیمتی برای او تهیه نماید. یا او را در مدارس و آموزشگاه های غیرانتفاعی و آزاد، با هزینه های سنگین ثبت نام کند.

یکطرفه یا دوجانبه بودن پرداخت نفقه

قبلاً گفتیم که وضعیت مالی نامطلوب مرد، هیچ تأثیری در نفقه همسرش ندارد. او در هر حال مکلف به تأمین هزینه های زندگی زوجه است. زن نیز از استقلال مالی برخورداربوده؛ و حتی اگر دارای درآمد و ثروت زیادی باشد؛ هیچ وظیفه ای درقبال هزینه های زندگی شوهر خود ندارد. حتی اگر مرد به شدت مریض بوده؛ و نیاز به درمان فوری در بیمارستانی مجهز، با خدمات پزشکی بسیار گران باشد. اما همین مردی که سالها با رنج و زحمت فراوان، برای رفع نیازهای خانواده اش تلاش نموده؛ و حالا ایام پیری و بیماری را تجربه می کند؛ می تواند برای تأمین مخارج مداوای خود، از فرزندانش که بالغ و کبیر و شاغل هستند؛ مطالبه کمک و نفقه نماید. پس یکی دیگر از تفاوت های بین نفقه زن و فرزندان، مربوط است به متقابل بودن یا نبودن وظیفه پرداخت نفقه، که بررسی شد.

آیا نفقه دین محسوب می شود؟

یکی دیگر از تفاوت های بین نفقه زن و فرزندان، مربوط است به دین محسوب شدن یا نشدن نفقه. زیرا درصورت خودداری مرد از تأمین هزینه های زندگی همسرش، زن می تواند برای مطالبه نفقه گذشته و حال خود، به دادگاه مراجعه نماید. اما دررابطه با فرزندان، تنها از روزی که در دادگاه اقامه دعوا می کنند؛ نفقه تعلق می گیرد. و نسبت به ایام پیش از آن تاریخ، حقی ندارند. به همین دلیل می توان نتیجه گرفت که نفقه زوجه، دینی است بر ذمه شوهر. که گذر زمان، این تکلیف را از عهده او ساقط نمی کند. اما نفقه اولاد، اگرچه حق مسلم آنها است؛ دین محسوب نمی شود. و درواقع نفقه گذشته آنان قابل مطالبه نیست.

دانستیم که نفقه فرزندان، دین محسوب نمی شود. اما نفقه زن، بدهی و دینی است بر عهده شوهر، که با مرور زمان از بین نرفته؛ و حتی درصورت طلاق یا مرگ مرد، از محل دارایی و اموال او، به صورت تمام و کمال قابل وصول است. اما در اینجا می خواهیم نکته دیگری را نیز بیان کنیم. و آن اینکه نفقه زوجه، بر طلب سایر طلبکاران او مقدم است. اگر شوهر ورشکسته شود؛ اداره تصفیه امور ورشکسته، ابتدا نفقه های به تأخیر افتاده همسر او را پرداخت می کند؛ و اگر چیزی باقی بماند؛ نصیب بستانکاران خواهدشد.

تمکین و اطاعت از نفقه دهنده

یکی دیگر از تفاوت های بین نفقه زن و فرزندان، مربوط است به تمکین و اطاعت از نفقه دهنده. قانونگذار به اطاعت و فرمانبرداری زن و فرزندان از رئیس خانواده، در موارد زیادی تأکید نموده؛ و رعایت احترام او را بر همه اعضای خانواده واجب دانسته است. اما اگر اولاد به این تکلیف قانونی خود عمل نکنند؛ همچنان حق دریافت نفقه خود را دارند. درصورتیکه اگر زوجه، فقط در یک فرض لغو دستور نماید، دیگر نفقه ای به او تعلق نمی گیرد. و آن عبارت است از خودداری زن از نزدیکی با شوهر خود. در سایر موارد، مثل رعایت احترام، همکاری در تربیت فرزندان و …، اگر زن از شوهر خود تمکین و اطاعت نکند؛ حق نفقه او ساقط نمی شود.

ناگفته نماند که زن می تواند تا زمانی که شوهرش، مهریه او را نداده است؛ از نزدیکی با او خودداری کند. در این مدت، به او نفقه نیز تعلق می گیرد.

دائمی یا موقتی بودن نفقه

مرد تا پایان زندگی مشترک، در هر شرایطی باید نفقه همسر خود را پرداخت کند. اما دررابطه با فرزندان، همینکه رشد کنند؛ و توانایی کار و اشتغال برای اداره امور خود را به دست آورند؛ دیگر پدر وظیفه ای درقبال تأمین هزینه های زندگی آنان ندارد. حتی اگر چنین پدری خیلی پولدار باشد!!!

ضمانت اجرای خودداری از پرداخت نفقه

اگر مردی، از پرداخت نفقه همسر و فرزندانش خودداری کند؛ درصورت شکایت در دادسرا، به حبس از محکوم می شود. و  در صورت امتناع شوهر از دادن نفقه، و عدم امکان الزام او به پرداخت این حق زوجه، زن می‌ تواند برای طلاق به دادگاه ‌رجوع کند؛ و مقام قضایی، شوهر او را اجبار به طلاق می نماید. ‌همچنین است در صورت عجز و ناتوانی شوهر از دادن نفقه. درضمن جهت وصول نفقه، باید به دادگاه خانواده مراجعه نمود.

به موجب ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده، که دررابطه با ضمانت اجرای کیفری پرداخت نکردن نفقه زن و فرزندان، تصویب شده است؛ (هرکس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تأدیه نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع کند به حبس تعزیری درجه شش محکوم می شود. تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است و درصورت گذشت وی از شکایت در هر زمان تعقیب جزایی یا اجرای مجازات موقوف می شود.)

حبس تعزیری درجه ۶، عبارت است از حبس بیش از شش ماه تا دو سال.

  • تبصره ـ امتناع از پرداخت نفقه زوجه ای که به موجب قانون مجاز به عدم تمکین است و نیز نفقه فرزندان ناشی از تلقیح مصنوعی یا کودکان تحت سرپرستی مشمول مقررات این ماده است.

نحوه مطالبه نفقه زن و فرزندان

ممکن است این سؤال مطرح شود که فرزندان، با توجه به اینکه به سن قانونی نرسیده اند؛ نمی توانند جهت مطالبه نفقه خود، در دادسرا یا دادگاه اقامه دعوا کنند. پس دراینصورت تکلیف چیست؟

باید توجه داشت که پدر، ولایت طفل خود را برعهده دارد. اما اگر در انجام وظایفی که به عنوان ولی قهری کودک برعهده او است؛ کوتاهی نماید؛ دادستان و یا هر یک از بستگان نزدیک طفل ازجمله مادر او، می تواند رسیدگی به این موضوع را از مرجع قضایی صالح خواستار شود. و معمولا؛ چون بعد از طلاق، حضانت طفل تا هفت سالگی با مادر او است؛ و بعد از آن هم، مادر بیشتر از سایر اقوام، نسبت به فرزند خود دلسوزی می کند؛ و از وضعیت او باخبر است؛ پس در بیشتر موارد، این مادر است که برای مطالبه نفقه فرزندش طرح دعوا می کند. بدیهی است که پرداخت نکردن نفقه فرزندان هم، تخلفی است که از سوی پدر رخ داده؛ و صلاحیت و شایستگی او را زیر سؤال برده، و وی باید نزد قاضی پاسخگو باشد.

اگر دررابطه با تفاوت های بین نفقه زن و فرزندان، سوأل یا ابهامی دارید؛ به منظور دفاع از حقوقتان، گروه تخصصی وکیل خانواده می توان راهنمایی ها و اطلاعات مفید و سودمندی را، در اختیارتان قراردهد. با ما تماس بگیرید.

درخواست مشاوره

0

امتیاز کاربر: 4.7 ( 1 نتایج)

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

دکمه بازگشت به بالا