سقط جنین در ازدواج موقت و حتی دائمی، یکی از جرایمی است که برخی خانواده ها به خیال پایان دادن به پاره ای رنج ها و گرفتاریهایشان، از آن استقبال می کنند. گاهی اوقات هم بعضی آدم ها فکر می کنند که با پاک کردن صورت مسأله می توان بر مشکلات گوناگون زندگی پیروزشد!!! غافل از اینکه باید به فکر چاره باشند. یا اینکه سعی کنند ظرفیت های خود را در رویایی با سختی ها بالاببرند!!!

گروه تخصصی وکیل خانواده قصد دارد در این مقاله، به توضیح این جرم بی رحمانه و ناجوانمردانه، و  بیان انگیزه های ارتکاب و مجازات های قانونی آن، بپردازد. با ما همراه باشید.

تعریف سقط جنین

از نظر حقوقی، هرگونه عمل مجرمانه ای را که مانع از تکامل دوران رشد جنین شده؛ و منجربه خروج آن از رحم مادر، پیش از موعد طبیعی گردد؛ سقط جنین می نامند.

ازبین بردن جنین در چه شرایطی جرم است؟

فقط زمانی می توان ازبین بردن جنین را جرم دانست که مرتکب، به طور عمدی و یا براثر تقصیر، بی احتیاطی، غفلت و سهل انگاری و … به حیات حملی در رحم مادرش خاتمه داده باشد. که برخی از این موارد را به شرح زیر توضیح می دهیم:

• درمواردی که مادر یا شخص دیگری با دستکاری رحم، اقدام به ازبین بردن جنین نماید. بدون اینکه ازنظر پزشکی دلیلی داشته باشد.
• درمواردی که مادر، به طور عمدی، دارویی را مصرف کند که منجربه سقط جنین شود. گاهی هم ممکن است پزشک، بدون اطلاع و رضایت مادر، و به پیشنهاد شوهر او چنین دارویی را تجویز کند. بعضی اوقات هم وی براثر بی احتیاطی و یا اشتباه، دارویی را به بیمار توصیه می کند که برایش خطرناک بوده؛ و جنین او را ازبین می برد.
• ممکن است براثر ورود ضربه ای  به شکم یا بدن مادر، جنین او سقط شود.
• پزشک یا ماما هم می توانند با به کاربردن وسایل و ابزارهای خطرناک، غیربهداشتی و ممنوع، اقدام به سقط جنین کنند. گاهی هم این کار را با وسایل و تجهیزات کامل پزشکی، اما درموارد غیرمجاز و غیرقانونی انجام می دهند.

در چه مواردی ازبین بردن جنین جرم نیست؟

سقط جنین درموارد زیر جرم نیست:

• براثر عوامل طبیعی، و بدون دخالت مادر و یا شخص دیگری، به دلایل ژنتیکی، بیماری خاص زن باردار، عوامل محیطی و تأثیر آن بر سیستم بدن مادر و جنین، و …، جنین توانایی مقاومت دربرابر شرایط موجود را نداشته؛ و درنهایت سقط شود.
• درمواردی که بقا و رشد جنین برای سلامت و حیات مادر خطرناک باشد؛ و یااینکه باعث گسترش بیماری و وخیم تر شدن حال او شود؛ تا پیش از دمیده شدن روح در کالد جنین، می توان با تأیید پزشکی قانونی و در مراکز درمانی مجاز، او را سقط کرد.
• درمواردی که روح در بدن جنین دمیده شده است؛ اما خطر مرگ جنین و مادر او وجودداشته باشد. و به هیچ وجه امکان نجات حمل وجودنداشته باشد؛ اما با سقط او بتوان جان مادر را حفظ کرد. دراینصورت نیز سقط جنین جایز است.
• اگر آزمایش های پزشکی، نشاندهنده این باشد که طفلی ناقص الخلقه و یا عقب افتاده به دنیا خواهدآمد؛ و تربیت و پرورش چنین فرزندی، مادر را در فشار و تنگنای شدید قرارخواهدداد؛ در چنین مواردی نیز سقط جنین جایز است.

انگیزه پدر و مادرها از سقط جنین چیست؟

به جز مواردی که برای حفظ جان مادر و یا رعایت مصلحت فرزندش لازم است؛ سقط جنین عملی بسیار زشت و ناپسند می باشد!!! اسلام نیز این کار را حرام دانسته است!!! کفران نعمت است و لگدمال کردن ارزش های الهی!!! چه ناجوانمردانه است ازبین بردن یک انسان، قبل از اینکه فرصتی برای نفس کشیدن پیداکند!!!

متأسفانه امروزه پدر و مادر با دلایلی غیرعقلایی و شیطانی، می کوشند تا این عمل بی رحمانه را توجیه کنند.

• سقط جنین به دلیل مشکلات مالی

برخی از مردم به خاطر مشکلات متعدد مالی، و باتوجه به شرایط نابسامان اقتصادی شان، و به تعبیر قرآن، ترس از گرسنگی، تمایل شدید و فراوان به سقط جنین متعلق به خود دارند!!! پس خیلی راحت دوست دارند کسی را ازبین ببرند که ممکن است روزگاری عصای دستشان باشد!!! و یا همدم سال های پیری و ناتوانیشان!!! شاید هم بهانه ای برای خنده هایشان!!! و یا مایه فخر و مباهاتشان در آینده!!! یا طلب کننده آمرزش و رحمت برای آنها پس از مرگ!!! و … .

حالا ارزش ندارد که برای رسیدن به این همه نعمت، که آرزوی بسیاری از مردم است؛ به جای نابودکردن کسی که از جنس پوست و خون و گوشت و استخوان خودمان است؛ به فکر تلاش و چاره ای مناسب برای ساختن آینده درخشان برای او باشیم؟!!! و یا آیا سزاوار نیست که ترس از گرسنگی اش را، با فداکاری و گذشت از حقوق خودمان جبران کنیم؟!!! جالب است که از گرسنه ماندن او بترسیم؛ ولی از مرگش هیچ باکی نداشته باشیم!!! مگر یادمان رفته “هر آن کس که دندان دهد؛ نان دهد.”؟

• سقط جنین به بهانه به خطرافتادن آرامش و رفاه والدین او

بسیاری از مردم نیز به دلیل اهمیتی که برای رفاه و آسایش خودشان قائل هستند؛ فکر می کنند که فرزندآوری، مانعی است سد راه آرامش و خوشبختی آنان!!! عدم اعتقاد به ارزش های دینی، و مسخره کردن باورهای عرفی دارای ریشه و اساس و اصالت، و رایج شدن عرف های غلط و نادرست در جامعه، اندک اندک کار افکار عمومی را به اینجا می کشاند!!!

و برخی از اشخاصی که چنین تفکرات نابجا و ناشایستی دارند؛ به بهانه برهم خوردن تناسب اندام براثر زایمان!!!، بی حوصلگی در تربیت فرزندان دوم و سوم و …!!!، بی فرهنگی محسوب شدن داشتن بیش از یک فرزند!!! و …، تن به سقط جنین می دهند.

انگیزه سقط جنین در ازدواج موقت چیست؟

علاوه بر انگیزه هایی که در بالا بیان کردیم؛ عوامل دیگری نیز در سقط جنین توسط زن و شوهری که به ازدواج موقت یکدیگر درآمده اند؛ مؤثر است:

گاهی زن و مردی بدون تصمیم و انگیزه قاطع و جدی برای اداره دائمی یک زندگی مشترک، برای چند صباحی و به قصد برطرف کردن برخی نیازهای عاطفی خود، اقدام به ازدواج موقت می کنند. بدون اینکه برنامه مناسبی برای آینده این زندگی در طولانی مدت داشته باشند. به همین دلیل احتمال اینکه با مشکلات شدید مالی و معیشتی، مسکن، شغل، بلوغ فکری و … مواجه باشند؛ بسیار زیاد است. و به همین دلیل به این نتیجه می رسند که توانایی اداره و تربیت انسانی دیگر را ندارند.

قصد طرفین در ازدواج موقت، تشکیل یک زندگی مشترک همیشگی نیست. پس حس مسئولیت پذیری آنان نیز نسبت به رشد و تربیت موجود دیگری به نام فرزند مشترک نیز بسیار ضعیف بوده؛ و ممکن است هرگز به این مسأله به طور جدی نگاه نکنند. به همین دلیل است که ممکن است برخی از شوهرها در ازدواج موقت، همسر خود را به جرم اینکه فرزندی را با خود حمل می کند؛ رهاکنند!!! و چون مواردی وجود دارد که زن بیچاره دلیل کتبی برای اثبات رابطه ازدواج ندارد؛ باید به دنبال راهی جهت اثبات زوجیت و تعلق آن فرزند به خود و همسرش باشد!!!

 مجازات سقط جنین

مجازات سقط جنین، علاوه بر پرداخت دیه، محکومیت به حبس نیز می باشد. اگر پزشک با انجام عمل کورتاژ و … به طور غیرمجاز سقط جنین نماید؛ علاوه بر مجازات های یادشده، باید محکومیت های انتظامی مثل محرومیت از طبابت برای مدتی معین را هم تحمل نمایند.

• ناگفته نماند که دیه جنین، باتوجه به مراحل رشد او متفاوت است. پدر و مادری که مرتکب سقط جنین شده حقی نسبت به دیه ندارند.

در هیچ شرایطی نمی توان مرتکب سقط جنین را قصاص نمود. اما شخصی در دوران حاملگی زن، ضربه یا صدمه ای عمدی را به او وارد نماید. یا زن باردار دارویی غیرمجاز را به قصد سقط جنین خود مصرف کرده باشد؛ که آثار ضربه یا دارو پس از تولد طفل ظاهر گردد. یعنی نوزاد زنده به دنیا بیاید؛ و براثر همان فجایع مربوط به دوران جنینی خود بمیرد؛ و یااینکه ناقص الخلقه و فلج به دنیا بیاید.

معاونت در سقط جنین نیز جرم بوده و قابل تعقیب و مجازات است. مثل موردی که پزشک، به طور مستقیم و با انجام عمل کورتاژ اقدام به سقط جنین نکند. بلکه با معرفی دارویی او را ترغیب به ازبین بردن فرزند خود کند و زن نیز به توصیه او عمل نماید. دراینصورت مادر به مجازات سقط جنین محکوم گردیده؛ و پزشک نیز به جرم معاونت، محکوم به حبس و مجازات های انتظامی  می شود.

اگر سلامت جنین شما درخطربوده؛ و یا قربانی سقط جنین شده اید؛ گروه تخصصی وکیل خانواده از هرگونه ارائه مشاوره و راهنمایی دریغ نمی نماید. با ما تماس بگیرید.