طلاق توافقی
طلاق توافقی
یکی از معضلات امروز اکثر جوانان مشکلات خانوادگی است. در اکثر اوقات این مشکلات با صحبت و همفکری برطرف می شوند. ولی در بعضی از مواقع پادرمیانی خانواده‌ها راه به جایی نمی‌برد و متاسفانه کار به جدایی و طلاق می انجامد. در اکثر اوقات زوجین برای سرعت بخشیدن به پرونده طلاق خود با هم بر سر مسائل مربوط به توافق می رسند تا طلاق توافقی انجام شود. در این نوع طلاق زوجین در مورد مسائلی مانند مهریه، نفقه، حضانت فرزند و سایر مسائل این چنینی توافق می کنند تا هر چه زودتر به هدفی که دارند برسند. در چنین شرایطی حکمی مبنی بر عدم سازش به زوج صادر می‌شود که مهم ترین مدرک برای انجام طلاق توافقی(به انگلیسی: consensual divorce) است. در این مطلب قصد داریم اطلاعات گسترده‌ای در این خصوص ارائه کنیم.
مفهوم طلاق توافقی چیست؟
همانطور که در بخش ابتدایی مقاله گفتیم، در طلاق توافقی مرد و زن در خصوص مسائلی همچون حضانت فرزند، مهریه، نفقه و… توافق می کنند. تا اینکه طلاق به صورت توافقی صورت بگیرد و سریع تر انجام شود. این نوع از طلاق در متون قانونی تعریفی ندارد اما در زمانی که تمامی توافقات بین زوجین انجام می شود، حکم دادگاه با نام عدم امکان سازش صادر شده و ضمانت اجرای قانونی پیدا خواهد کرد. در خصوص اینکه طلاق توافقی چه مدت طول می کشد، باید بگوییم به طور میانگین بازه زمانی انجام این کار در قالب شعبات دادگاه خانواده کمتر از یک ماه است. ثبت درخواست، تعیین شعبه دادگاه و صدور رای عدم امکان سازش زوجین از جمله مراحل طلاق توافقی است. اگرچه باید بدانید بدون حضور یک وکیل طلاق تمامی این مراحل حدوداً ۳ _ ۴ ماه زمان بر خواهد بود.
طلاق توافقی و گواهی عدم امکان سازش
به طورکلی گواهی عدم امکان سازش نهایتا ۳ ماه پس از ابلاغ رای قطعی زوجین، به دفترخانه ابلاغ می شود. چنانچه بنا بر هر دلیلی مدارک لازم به دفترخانه تحویل داده نشود، از اعتبار می‌افتد. در چنین شرایطی تمامی توافق‌ها فاقد اعتبار شده و زوجین در صورتی که هنوز هم قصد طلاق توافقی داشته باشند، لازم است مراحل آن را از ابتدا انجام بدهند.
حضور وکیل طلاق چه تاثیری در روند پرونده دارد؟
در پاسخ به این سوال باید بگویم حضور فرد متخصص در انجام هر کاری روند انجام آن را تسریع می کند. بنابراین حضور یک وکیل ماهر و با تجربه سرعت انجام کار را بالا می برد. در صورت وجود وکیل برای پیگیری مسائل مختلف پرونده نیازی به حضور هیچ یک از زوجین نخواهد بود و در نتیجه احتمال مشاجرات و تنش در جلسات به صفر می رسد. تنظیم درخواست طلاق توافقی در صورتی که ناقص یا نادرست باشد، سبب طولانی شدن روند رسیدگی به پرونده می شود. حضور وکیل جلوی طولانی شدن زمان رسیدگی را گرفته و آن را به مطلوب ترین حالت ممکن جلو خواهد برد.
هزینه طلاق توافقی چقدر است؟
به طور معمول هزینه انجام این کار شامل مواردی مانند هزینه ثبت درخواست، هزینه مشاوره، هزینه انجام آزمایش‌های مربوطه و… می شود. هزینه دادرسی نیز با توجه به توافقی بودن طلاق بین طرفین تقسیم خواهد شد. در خصوص هزینه‌های مشاوره باید بگوییم هزینه‌ای که توسط واحد مشاوره دادگاه از زوجین گرفته می‌شود از شهری به شهر دیگر متفاوت خواهد بود.
مراحل انجام طلاق توافقی
- مرحله اول: بنابر توافقی بودن طلاق، درخواست ارائه شده از سوی دادگاه به مراکز مشاوره خانواده ارجاع داده می شود. طبق ماده ۲۵ قانون حمایت خانواده، مرکز مشاوره وظیفه دارد تا بین زوج سازش برقرار کند. در صورتی که زوجین از درخواست خود پشیمان نشوند، موارد توافق مشخص شده برای تعیین تکلیف و اتخاذ تصمیم نهایی به دادگاه بازگردانده می شود.
- مرحله دوم: در این مرحله دادگاه به بررسی موارد توافق شده می پردازد و باز هم تلاش می کند تا بین طرفین سازش ایجاد کند. در صورت عدم پذیرش توافق توسط زوجین گواهی عدم امکان سازش صادر می شود.
- مرحله سوم: در این مرحله زوجین باید به دفاتر رسمی ازدواج طلاق مراجعه کنند.
- مرحله چهارم: پس از قطعی شدن گواهی عدم امکان سازش، رای نهایی که توسط دادگاه صادر شده به دفاتر رسمی ازدواج/ طلاق ابلاغ می شود.
- مرحله پنجم: در این مرحله زوجین باید طی مدت زمان سه ماهه گواهی عدم امکان سازش را به دفترخانه تحویل بدهند.
- مرحله آخر: پس از گذراندن تمامی مراحل قید شده، صیغه طلاق با رعایت تمامی جهات شرعی در دفترخانه یا محل دیگر اجرا می شود.
حکم بارداری به هنگام طلاق
بر اساس ماده ۱۱۴۰ قانون مادی، طلاق دادن زن در طی عادت زنانه و یا درحال نفاس صحیح نخواهد بود. البته اگر زن باردار باشد یا طلاق توافقی پیش از نزدیکی با وی صورت بگیرد و یا شوهر او غایب باشد و به طورکلی در هر حالتی که درآن مرد به طور دقیق از عادت زنانه همسرش اطلاعی نداشته باشد طلاق صحیح نخواهد بود. در تکمیل این گفته باید به ماده ۱۱۵۳ قانون مدنی اشاره کنیم؛ عده طلاق، فسخ نکاح و یا عزل مدت و انقضای آن در خصوص زن باردار تا زمان وضع حمل است. در واقع با توجه به موارد قانونی گفته شده طلاق دادن زن حامله مانعی ندارد و عده آن تا زمان به دنیا آمدن نوزاد خواهد بود. به عبارت دیگر تا به دنیا آمدن نوزاد زن اجازه ازدواج مجدد ندارد.
مهریه طلاق توافقی
همانطور که اغلب شما می دانید، مهریه مالی است که در زمان ازدواج از طرف زن به مرد واجب می شود و زن در زمان طلاق قادر است آن را طلب نماید. در واقع باید بدانید منظور از طلاق توافقی بذل مهریه نیست! در صورتی که زوجین قصد داشته باشند به صورت توافقی از یکدیگر جدا شوند، در خصوص مهریه نیز توافقاتی را انجام می دهند. حال آنکه مهریه توسط زن بخشیده شود و یا پرداخت آن به صورت نقدی و یا اقساطی باشد، طبق نظر طرفین انجام می شود. در خصوص نفقه نیز همه چیز بنابر توافق طرفین صورت می پذیرد.
حضانت فرزند مهم ترین مسئله درخصوص طلاق توافقی
در صورت توافق طرفین مبنی بر حضانت فرزند، دادگاه مطابق شرایط تعیین شده عمل خواهد کرد. اما در غیر این صورت اجرای حکم بنابر قوانین خواهد بود:
- ماده ۱۱۶۸ قانون مدنی: مطابق این قانون نگهداری از فرزند، حق و تکلیف والدین است. از طرفی طبق ماده ۱۱۶۹ حضانت و نگهداری از فرزند در شرایطی که پدر و مادر از هم جدا شده باشند، تا سن هفت سالگی بر عهده مادر و پس از هفت سالگی، دادگاه بنابر مصلحت حضانت او را به یکی از والدین می دهد.
- ماده ۱۳۷۲ قانون مدنی: طبق این ماده قانونی، هیچ یک از والدین در مدت زمانی که موظف به نگهداری از فرزند هستند حق امتناع از آن را ندارند. اما در صورت امتناع هر یک از آنها از مسئولیت خویش قاضی تقاضای قیم می کند که این قیم باید یکی از اقربا یا خویشاوندان آنها باشد و یا بنا بر تقاضای مدعی العموم نگهداری از فرزند بر عهده هر کدام از ابوین خواهد بود. در شرایطی که الزام ممکن و یا موثر نباشد حضانت کودک به خرج پدر و در صورت فوت او به خرج مادر است.
آیا در دوران نامزدی طلاق توافقی امکان پذیر است؟
مفهوم نامزدی در قانون مدنی، وعده ازدواج بوده و این وعده ایجاد القیت زوجیت نمی کند. حتی اگر تمامی مهریه و یا بخشی از آن به زن داده شده باشد. در چنین شرایطی هر یک از زوجین مادامی که عقد نکاح جاری نشده باشد قادر است از وصلت صرف نظر کند. در مقابل هیچ یک از زوجین نمی تواند دیگری را مجبور به وصلت کرده و یا در صورت امتناع از وصلت تقاضای خسارت کند. با توجه به تمامی این گفته‌ها، نامزدی بنا بر عرف جامعه معنی متفاوتی دارد؛ در واقع دختر و پسری که صیغه نکاح بینشان جاری شده است اما هنوز زیر یک سقف نرفته‌اند نامزد محسوب می شوند. در صورتی که دختر و پسر به عقد دائم یکدیگر در آمده باشند، زن و شوهر حساب می شوند. اگر در این شرایط تصمیم بر جدایی توافقی داشته باشند، طبق مفهوم طلاق توافقی این کار را انجام می دهند.
کلام آخر
زمانی که اختلافات در زندگی مشترک دائمی شده و زندگی را بن بست مواجه می کند، زوجین تصمیم به جدایی می گیرند. در این زمان اگر درخصوص مواردی مانند مهریه، نفقه، حضانت فرزند و سایر موارد این چنینی بین زوجین توافقاتی صورت بگیرد، جدایی آن ها به صورت توافقی انجام خواهد شد. از آنجایی که طلاق توافقی در قانون مدنی تعریفی ندارد، زوجین به دادگاه مراجعه کرده و با ارائه لیست توافقات درخواست طلاق می کنند. دادگاه پس از شنیدن اظهارات زوجین و تایید موارد توافق نامه، آن ها را به مراکز مشاوره خانواده ارجاع می دهد. وظیفه مشاورین خانواده آن است تا میان زوجین سازش برقرار کنند. در صورتی که این امر محقق نشود، مرکز مشاوره درخواست را برای بررسی مجدد به دادگاه بر می گرداند. قاضی پرونده مجددا سعی می کند تا زوجین را از ارائه درخواست طلاق منصرف کند.
در صورتی که درخواست طلاق توافقی همچنان بر جای خود باقی بماند دادگاه رای عدم امکان سازش را صادر می کند. پس از صدور رای نهایی عدم امکان سازش زوجین، حکم آن به دفترخانه ارسال می شود. پس از آن زوجین سه ماه وقت دارند تا تمامی مدارک لازم برای اجرای صیغه طلاق را به دفترخانه تسلیم کنند. در صورتی که مدارک مورد نیاز در این سه ماه به دفترخانه تحویل داده نشود، گواهی عدم امکان سازش اعتبار خود را از دست می دهد. برای تعیین وقت مشاوره با وکلای مجرب این مجموعه، با ما در تماس باشید.