پس گرفتن جهیزیه بعد از طلاق
پس گرفتن جهیزیه بعد از طلاق و چگونگی آن سؤالی است که بیشتر خانمها هنگام یا بعد از طلاق دنبال پاسخ آن میگردند. از مقدمات شروع زندگی مشترک زوجین، تهیه مسکن و اثاث و لوازم مورد نیاز است، که طبق آداب و رسوم جاری در کشور تهیه مسکن بر عهده زوج (مرد) و تهیه اسباب و اساس منزل تحت عنوان جهیزیه بر عهده زوجه (زن) میباشد. در ادامه این مقاله نکتههای اساسی جهیزیه و حق استرداد آن توسط زوجه توسط وکیل خانواده مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
در اکثر کشورهای شرقی، تهیه لوازم و اسباب خانه بر عهده خانواده زن میباشد. لذا طبق رسوم ایرانی در روزی مشخص خانواده زوجین گرد هم امده و مذاکره مینمایند. اغلبا مقرر میگردد که برخی از اقلام سنگین توسط زوج (مرد) خریداری و به زوجه هبه (هدیه) شود. تهیه الباقی جهیزیه بر عهده خانواده زوجه باشد.
سیاهه جهیزیه چیست و علت تنظیم آن چه میباشد؟
از رسوم رایج دیگر در این خصوص، تهیه سیاهه جهیزیه میباشد. سیاهه یک سندی عادی محسوب که در صورت اختلاف بین زوجین و در دعوای استرداد جهیزیه اهمیت دارد. از مستندات حایز اهمیت در این دعوی میباشد. بدین توضیح که در هنگام تحویل جهیزیه خانوادههای زوجین اقدام به تهیه فهرست و لیستی از اقلام جهیزیه مینمایند.در اغلب موارد اقلامی که زوج تهیه نموده است نیز در لیست مربوطه و در قالب هبه به زوجه ذکر میشود وبه مالکیت زوجه در میآید. در آخر زوجین و خانواده آنها و گاهاً افراد دیگر حاضر در مجلس اقدام به امضای سیاهه جهیزیه میکنند. این سند نزد خانواده زوجین نگهداری میشود.
اگر سیاهه جهیزیه نداریم چه کنیم؟
حال سؤالی که در زمان حاضر مطرح میشود این است که در سالهای اخیر بسیاری از خانوادهها؛ رسم سیاههنویسی را اجرا نکرده و سیاههای در دست ندارند. در مواردی که سیاهه تهیه نشده به معنی عدم امکان اثبات نبوده. زوجه میتواند به استناد لیست تنظیمی و شهادت شهود اقدام به طرح دعوی استرداد جهیزیه بعد از طلاق نماید.
لیست تنظیمی همچون سیاهه جهیزیه فهرستی از اقلام جهیزیه است که زوجه به خانه زوج آورده است و صرفاً امضای زوج در آن درج نیست. به جهت عدم امضای زوج نیازمند تعرفه شهود است. زوجه میتواند فاکتور را به مرجع قضایی ارائه کند.
خانواده دختر الزامی برای تهیه جیزیه ندارد!
با توجه به قوانین و شرع الزامی بر تهیه جهیزیه توسط خانواده دختر وجود ندارد. تهیه آن صرفاً بر اساس رسم و رسوم جامعه است.همانگونه که ملاحظه میشود طبق شرع انور اسلام هیچ الزامی بر تهیه جهیزیه بر خانواده زوجه نمیباشد. که این موضوع در قومیت عرب بسیار رعایت میشود.طبق قانون و شرع تهیه مقدمات تمکین یا در بیان عامه مقدمات شروع زندگی مشترک بر عهده زوج میباشد. عدم تهیه مقدمات تمکین ترک انفاق محسوب و برای آن مجازات تعیین شده است.
مطابق ماده ۱۱۰۶ قانون مدنی نفقه.
- در عقد دائم بر عهده زوج بوده و در ماده ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی آمده است:
«نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینههای درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض. »
آیا زوجه میتواند در هنگام استرداد جهیزیه اقلامی که توسط زوج به جهت استهلاک جایگزین شده است را مطالبه و مسترد کند؟
در برخی از موارد به دلایلی چون گذر زمان برخی از اقلامی که زوجه به عنوان جهیزیه به خانه زوج آورده است مستهلک یا خراب شده و لذا زوج اقدام به خرید کالایی نو و جدید مینماید. در اینگونه موارد کالای تهیه شده اموال مرد به حساب میآید. عملاً زوجه نمیتواند آنرا به جای کالای مستهلک خود مطالبه نماید.
